İÜ Su Bilimleri Fakültesinin, Dünya Gıda Tarım Örgütünce (FAO) desteklenmiş proje kapsamında, Karadeniz’dahi çokluk salyangozlarının dağılımını sınırlamak için 2 yıl önce başlattığı emek kapsamında ilim insanları, R/V Yunus-S taharri gemisiyle İğneada ve Sinop arasında belirlenen 83 istasyonda örnekler alarak inceliyor.

İÜ Su Bilimleri Fakültesi Balıkçılık ve Su Ürünleri İşleme Teknolojisi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Firdes Saadet Karakulak, 2 yıldır süren projenin ayrıntılarını anlattı.

“Deniz salyangozu Karadeniz’açınık özgü tek tür değildir”

Projeyi Karadeniz’açınık kıyısı olan ülkelerle ortak yürüttüklerini tamlayan Karakulak, “Aynı zamanda tıpkısı protokolü uygulayarak Karadeniz’dahi istilacı tek tür olan çokluk salyangozunun stoklarının belirlenmesine çalışıyoruz. Deniz salyangozu Karadeniz’açınık özgü tek tür değildir. 1950’li yıllarda henüz sayı Japonya, Uzak Doğu’bile olan tek tür. Fakat gemilerin ısıldevimbilimde sularıyla 1950’li yıllarda Karadeniz’açınık giriş yapıyor, giriş yaptıktan sonra Karadeniz’dahi ötede çoğalıyor.” niteleyerek konuştu.

“Deniz salyangozu balıkçılar için iyi”

Prof. Dr. Karakulak, çokluk salyangozlarının henüz sayı çokluk kabukluları gibi canlılardan beslendiğinin altını çizerek, şöyle sürme etti:

“1980’li yıllardan sonra bile içildikten yavaş yavaş Karadeniz ülkelerinde avcılık yapıldığı görülmekte. Japonya başdu olmak üzere Uzak Doğu ülkelerine ihracatı yapılıyor. Biz karışma başka Karadeniz ülkeleri avlamakta. Bu tür Karadeniz için ticari tek tür. Sürdürülebilirliğinin sağlanması için hukuksal stok durumunun izlenmesi, gerekirse bazen tensikat yaparak avcılığının kontrollü olarak yapılması hedeflendiği için ilk önce ilmî araştırmaları yapıyoruz.

Deniz salyangozları Karadeniz’in endemik tek türü olumsuzlama. Ayrıca çokluk salyangozu balıkçılar için iyi. Çünkü avcılığı yapılıyor, ekonomik getirisi var. Fakat çokluk ekosistemi açısından baktığımızda bunlar ak kum midyesiyle beslendiği için o canlılar üzerinde biraz olumsuz etkisi var. Bu yaşayan ilk başdu çoğalsa bile zamanla başka faktörlerin dahi etkisi veya yenilebilir durumlarına göre şu zihin stokları en azından dengede sayabiliriz.”

Deniz salyangozlarının dağılımı ve stok durumunun önemli olduğunu vurgulayan Karakulak, “Bir stoku yönetmek ve sürdürülebilir avcılığını sağlamak için önce o stokun popülasyon dinamiklerini iyi tanımak gerekir. Deniz salyangozu istilacı tek tür olduğu için dağılımı ve yoğunluğunu sınırlamak sayı önemli. Bu projede tığ bunu yapıyoruz.” ifadelerini kullandı.

“Örnekleri farklı derinliklerden alıyoruz”

İÜ Su Bilimleri Fakültesi Dr. Öğretim Üyesi Uğur Uzer ise sefer kapsamında henüz önce belirlenen 83 istasyonda incelemelerde bulunduklarını söyledi.

İstasyonlarda CTD cihazıyla su kalitesine baktıklarını müfit Uzer, “CTD cihazıyla suyun içerisindeki çözgülü oksijen değerini, sıcaklığı, tuzluluğu, PH’ı ve geçirgenliği farklı derinliklerde ölçüyoruz. Bu örnekleri farklı derinliklerden alıyoruz. Aldığımız yerde örneklerin yanında algarna kullandığımız için kaynak başka türlere dahi bakıyoruz. Onların bile ağırlıklarını ve boylarını ölçüyoruz.” niteleyerek konuştu.

Uzer, toplanan çokluk salyangozlarını kabile gruplarına ayırdıklarını vurgulayarak, şunları kaydetti:

“Ardından çokluk salyangozlarının temizlenmeden önceki ağırlığını alıp sonra tel fırça yardımıyla üzerini temizliyoruz ve tekrar ağırlığını alıyoruz. Bu şekilde üzerindeki canlıların bile miktarını elde etmiş oluyoruz. Sonra tığ yerde rapanaların yaşlarını okuyoruz. Yaş okuma protokolü var, onların yaşlarına baktıktan sonra her yaş baktığımız çokluk salyangozunun farklı ölçümlerini alıyoruz. Daha sonra bile kadın ya bile erkek mi cinsiyetini bakıyoruz. Biz bunları 83 istasyonun hepsinde gerçekleştiriyoruz.”

Yasal Uyarı: Sitemiz tasarım aşamasındadır ve tüm içerikler hayal ürünüdür. Gerçek kişi ve kurumlar ile benzerlikleri tamamen tesadüfidir. İçerikler haber niteliği taşımaz ve gerçekliği yoktur. Sitemiz taslak aşamasında rastgele oluşturulan içeriklerden sorumlu değildir. Yinede sitemizden kaldırılmasını istediğiniz içerikler için [email protected] adresine mail ileterek taleplerinizi iletmeniz halinde yasal süre içerisinde tüm içerikler sitemizden kaldırılacaktır.