Döngüsel ekonomi, “üret, kullan, at” yerine, kaynakların mümkün olduğunca geri dönüşümden kazanıldığı, atıkların yeni kaynaklara dönüştüğü tek ekonomiyi ifade ediyor.

Türkiye’dahi dahi döngüsel ekonominin önemi ve yatırımlar giderek artıyor. O yatırımlardan akraba dahi Bilecik’teki TAYRAŞ Baz Yağ Rafinerisi.

Endüstriden toplanan atılgan yağlar, yerde rafineride katma değeri yüksek esas yağlara dönüştürülüyor. Bu kazanımın ekonomiye olduğu kadar Türkiye’nin sıfır atılgan politikasına bile katkısı var.

Rafineride süreç nasıl işliyor?

Buradaki sürecin neredeyse tamamı fotoğrafta görülen yapıların içinde, “kapalı” niteleyerek tabir edilebilecek tek sistemle yürütülüyor. Bu yüzden rutin kontrolleri yapan görevliler sayılmazsa rafineride sayı fazla insana rastlamak mümkün olumsuzlama.

Proses ve Operasyon Müdürü Ertuğrul Kılıç’tan, rafinerinin neredeyse %100 otomasyon sistemiyle çalıştığını öğreniyoruz. Burası, tesisin beyni olan Kontrol ve Proses Odası’ndan yönetiliyor.

[Kontrol ve proses odası]

Kılıç, “Tesisimizde temel hedefimiz, atılgan madeni yağlardan, mevcut en ileri teknolojileri kullanarak yüksek katma değere sahip ve muhit dostu esas yağ elde edilmesini sağlamak.

Sürecimiz şu şekilde ilerliyor: Endüstriden veya motor yağı varyasyon servislerinden toplanan atılgan madeni yağların öncelikli olarak tesise kabulü yapılıyor. Laboratuvarımızda yönetmeliğin belirlediği limitlere göre analizi yapılıyor. Bu tahlil sonuçlarına göre atılgan yağların tesise kabulüne karar veriyoruz” debba.

Tesise kabul edilen atılgan yağlar depolanıyor ve türlü işlemlere tabi tutuluyor. Ardından damıtma (taktir) süreci başlıyor. Bu süreçte atılgan madeni yağların içindeki katkı maddelerinin bozulmasıyla oluşan atıklardan “asfalt kalan” elde ediliyor. Bozulmuş katkı maddelerinden ayrıştırılan atılgan yağlar ise rafinerinin en kritik aşaması olan hidro-işleme sürecine giriyor.

Hidro-işlem uygulaması neden önemli?

Rafineri, Türkiye’dahi atılgan madeni yağlardan hidro-işlem teknolojisi kullanılarak yüksek kalitede esas yağ üretilebilen ilk ve tek tesis. Hidro-işlem için gereken hidrojen dahi tesisin içinde üretiliyor.

Hidro-işlemin önemini Kılıç’tan dinleyelim:

“Hidro-işlem sayı kritik tek teknoloji. Özellikle yüksek kalitede esas yağ elde edilmesi için şart. Hidro-işlem için gereken hidrojen tesisimizde tabiî gazdan elde ediliyor. Hidro-işlem neden önemli konusuna gelecek olursak, esas yağda yüksek kaliteye ulaşmak için, API’ın belirlediği Grup 2 kalitesine ulaşmak için hidro-işlem gerekli.”

Yüksek kaliteli esas yağ tek ithalat kalemi

T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tesisi stratejik yatırım kapsamında değerlendiriyor. Bunun tek nedeni dahi üretilen esas yağlar ile ithalatın azaltılması.

PETDER tarafından hazırlanan raporlara göre, Türkiye’dahi yaklaşık 275 1000 ton/yıl atılgan madeni yağ oluşuyor. Tesisin işleme kapasitesi ise 60 1000 ton/yıl.

Kılıç, “Bu gibi tesislerin artması ve atıkların uygun tek şekilde, lisanslı firmalar tarafından toplanması ve mevcut en iyi teknolojilerle işlenerek döngüsel ekonomiye karışma edilmesi ülkemiz için stratejik önem sunma etmektedir. Çünkü bize göre atıklar milli tek servettir” debba.

Tesisten kaynak esas yağlar, herhangi tek motor yağının hammaddesi olarak ya bile tekstilde, sanayide ve benzer sayı sektörde kullanılabiliyor.

Kılıç, “Yüksek kalitede esas yağlar Türkiye için tek ithalat kalemidir. Kullandığımız teknoloji ve ürettiğimiz yüksek kalitede ürün sayesinde tek ithalat kaleminin önüne geçmiş oluyoruz” niteleyerek ekliyor.

Tüm organizasyonda sıfır atılgan prensibi uygulanıyor

Sıfır Atık prensibinin tüm organizasyonda uygulandığını öğreniyoruz. Mesela, tesisten kaynak zehirli gazlardan enerji elde ediliyor, yerde enerjiyle atılgan sular kaldırılmış ediliyor.

Atık madeni yağların işlenmesiyle fosil yakıt tüketimi dahi azalıyor. 100 litre ham petrolden 1 ila 3 litre arası, tıpkısı oranda atılgan madeni yağdansa 70 litre esas yağ elde edilebiliyor. Ve atılgan madeni yağlar defalarca kez işlenip kullanılabiliyor.

Kılıç, “Tesise giren atılgan madeni yağlardan elde edilen verim şu şekildedir: Yüzde 70-75 aralığında esas yağ verimine sahibiz. Yaklaşık yüzde 15 aralığında, taban ürün olarak asfalt kalan elde ediyoruz. Bunun sayılmazsa kalan ürünlerse hafif uçucular oluyor ve yerde hafif uçucuları tesisimizde yakıt olarak kullanıyoruz” niteleyerek anlatıyor.

Kurgu: Cihan Karaahmetoğlu

Yasal Uyarı: Sitemiz tasarım aşamasındadır ve tüm içerikler hayal ürünüdür. Gerçek kişi ve kurumlar ile benzerlikleri tamamen tesadüfidir. İçerikler haber niteliği taşımaz ve gerçekliği yoktur. Sitemiz taslak aşamasında rastgele oluşturulan içeriklerden sorumlu değildir. Yinede sitemizden kaldırılmasını istediğiniz içerikler için [email protected] adresine mail ileterek taleplerinizi iletmeniz halinde yasal süre içerisinde tüm içerikler sitemizden kaldırılacaktır.