Yakın zamana kadar uzay projelerinin maliyetleri yüksek, uzaydan ticari gelir elde etmek hayli zordu. Bu yüzden uzay ekseriyetle devletlerin tekeli altındaydı. Bugünse özel yatırımların ve hızın ön plana köken “Yeni Uzay” kavramıyla karşı karşıyayız.
Yeni uzay yarışında var olmanın önemi giderek artıyor ve yarınlarda söz sahibi olmanın yolu uzaydan geçiyor. Yapılan her emek Türkiye’nin tecrübesini ve uzay teknolojisi üretme gücünü artırıyor.
[(Fotoğraf: Haberler/ Hello Space cep uydu modeli)]
Uzaya özel yatırımlar artıyor
Türkiye’dahi dahi yeni uzay yarışının sayı aktörü var. Onlardan üçünün kapısını çaldık ve ilk olarak uzay çalışmalarına nasıl başladıklarını sorduk.
Hello Space Kurucu Ortak ve Genel Müdürü Muzaffer Duysal, uzay çalışmalarına üniversitede başladığını anlatıyor. Bu çalışmaların geldiği son nokta ise Hello Space…
“Hello Space zaman Türkiye’nin ilk cep uydu girişimi ve materyalizm bile yerde alanda, IoT (nesnelerin interneti) özelinde, üçüncü şirketiz.
Cep uydu nedir? Dünyanın en küçük uydu standardı. Yani anadut santime anadut santimlik tek küp niteleyerek düşünebiliriz. Bu uydulardan üretiyoruz şu anda ve ilk uydumuzun ismi İstanbul. İstanbul uydumuzu Mayıs 2023’te SpaceX Falcon 9 roketiyle uzaya göndereceğiz.
Hello Space yerde cep uydularla nesnelerin interneti tabanlı veri hizmeti sağlamak istiyor. Dijital tarımdan enerji sektörüne, lojistik sektörüne, tarım ve hayvancılık sektörüne kadar sayı sektöre veri hizmeti sağlamak istiyoruz. Biz 80 tane cep uydu fırlatarak tek takım uydu zehir oluşturmak istiyoruz.”
Plan-S Teknik Genel Müdür Yardımcısı Özdemir Gümüşay, Plan-S’in 2021 Temmuz ayında kurulduğunu ve kuruluşunun arkasında tek girişimcilik hikayesi olduğunu söylüyor ve şöyle anlatıyor:
“Plan-S olarak tığ adî çevre yörüngesine uydular göndererek, yerde uydularla haberleşme hizmetleri, yerde yörüngelerde, yerde irtifalarda, fotoğraf ve video çekerek bunlar üzerinden türlü ticari ve sivil hizmetler vermeyi amaçlıyoruz.
Özellikle nesnelerin interneti haberleşme servisleri konusunda global hizmet vermeyi amaçlıyoruz. Yani sadece Türkiye bölgesinde olumsuzlama, eksiksiz dünyayı kapsayacak tek haberleşme hizmetinden bahsediyoruz.”
Yongatek Microelectronics Genel Müdürü Ali Baran, “Türkiye’dahi bu 3-4 yıl öncesinde, uydu ve uzay konusunda çalışmaya başladığımız dönemde, uydu haberleşmesinin yerde kadar kritik olacağıyla ilgili sayı fazla tek aybakım açısı yoktu.” debba. Uzay konusundaki ajandalarını bile şöyle özetliyor:
“Biz yonga tasarımıyla uğraşan tek firmayız. Yaptığımız çipler özellikle uydu haberleşmesi, 5G haberleşmesi ve görüntü işleme tarafında robotik endüstri, ak eşya, otomotiv gibi sayı sektörde yerde ürünlerin kullanım alanı mevcut.
Uydu haberleşmesi esasında her geçen gün sayı henüz önemli tek hale geliyor. Artık modüler, sayı küçük sayıda ve sayı hızlı tek şekilde uydu atılarak bunun üzerinden haberleşme sağlanabiliyor.
Bizim yol haritamız şöyle; Biz öncelikle normal çipleri oluşturup bunları otomotiv ak eşya, robotik sektörlerine sağlayıp ve buradan sonra, bunun üzerine içildikten uzay tarafıyla ilgili tek emek yapmak olacak.”
[(Fotoğraf: AA / Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, Türk Havacılık Uzay Sanayii Genel Müdürlüğünde yapım çalışmaları süren TÜRKSAT 6A’ya ilişkin incelemelerde bulundu.)]
Yeni uzay yarışında hızlı olan kazanacak
Yeni uzay yarışında kazanmak için yarışa ilk başlayanlardan akraba olmak önemli. Artık yeni kurulan tek şirket, yaklaşık tek yılda uydu üretir hale gelip uzayda var olabiliyor.
Muzaffer Duysal, yerde yarışı şöyle özetliyor:
“Geçtiğimiz 20 yılda teknoloji o kadar hızlı ilerledi ki ‘Yeni Uzay’ adında tek konsept ortaya artık. Daha önceleri uzay projeleri 5-6 yıl sürüyordu ve buradaki zihniyet şuydu; Sistemi sayı güvenilir yapmamız gerekiyor. Tasarlayalım, defalarca yerde test edelim ve en son uzaya gönderelim.
Fakat SpaceX bunu şöyle değiştirdi; Bu üretim süresini sayı kısaltalım, hızlı tek şekilde uzaya gönderelim ve yerde misyon muvaffakıyetsiz olduğu zaman tığ yerde başarısızlıktan öğüt alarak ikinci misyonu hemen yapalım. Bu konsepti şu zihin yeni uzay şirketlerinin birçoğu benimsiyor.”
[(Fotoğraf: Haberler / Plan-S küp uydu modeli)]
Özdemir Gümüşay ise “Uzayın henüz yeterince mevzuatları oturmuş merkezde olumsuzlama. Dolayısıyla yerde yasalar ya bile yerde tensikat yapıldığında mutlaka uzayda benzinli, uzayda ticari hizmetler veren firmalar ya bile kuruluşlar masada oturacaklar. Ve bunların belirlendiği aşamada masada oturuyor olmak tek taraf oluyor olmak sayı önemli.
Bu açıdan Türkiye’takt böyle tek endüstrinin gelişiyor olması ve zamanında gelişiyor olması önemli.” niteleyerek anlatıyor.
Türkiye’nin uzayda potansiyeli yüksek
Görüşlerini paylaşan aktörler, Türkiye’nin uzay çalışmaları için ciddi tek potansiyele sahip olduğu görüşünde.
Muzaffer Duysal, “Hızlı gelişen uzay teknolojisinin gerisinde kalmadı Türkiye ve yerde alanda ciddi atılımlar yapılıyor. Bu alanda ilk olmak sayı önemli. Çünkü tek uzay projesi en rengi 6 ağrı, tek yıl kadar sürüyor. Burada yavaş kaldığınız zaman, sayı paranız olsa da yerde sürelerden dolay yetişemiyorsunuz.
Daha önceden Türkiye’dahi dahi uzay çalışmaları mevki desteklenmiş ilerliyordu. Şimdi ‘Yeni Uzay’ konseptinde yeni şirketler ortaya artık ve bunun önümüzdeki yıllarda katlanarak artacağını düşünüyorum.” niteleyerek anlatıyor.
[(Fotoğraf: AA / Türksat 5B uydusu uzaya fırlatıldı)]
“Artık uzaya hâkim olmadan, dünyaya hâkim olma şansınız olmayacak.” tekbencilik Ali Baran konuyu şöyle noktalıyor:
“Dünyada ülkeler görüyoruz bazen ambargolar ve kısıtlamalar yiyorlar. Kısıtlamalar esasında yüksek teknoloji ürünler oluyor. Türkiye’ye tek yaptırım gelecekse uzay konusu olabilir. Çünkü o hakikaten stratejik tek hale gelecek. Ulusal güvenliği ilgilendirecek tek konuya gelecek.
Bizim gibi firmaların bile böyle tek rastlantı, böyle tek ‘know-how’a sahip olması esasında ülkenin güvenliği açısından bile sayı stratejik tek önem taşıyacak.”
Yasal Uyarı: Sitemiz tasarım aşamasındadır ve tüm içerikler hayal ürünüdür. Gerçek kişi ve kurumlar ile benzerlikleri tamamen tesadüfidir. İçerikler haber niteliği taşımaz ve gerçekliği yoktur. Sitemiz taslak aşamasında rastgele oluşturulan içeriklerden sorumlu değildir. Yinede sitemizden kaldırılmasını istediğiniz içerikler için [email protected] adresine mail ileterek taleplerinizi iletmeniz halinde yasal süre içerisinde tüm içerikler sitemizden kaldırılacaktır.
Yükleniyor ...
Yazar: Admin
Loading...