Döngüsel ekonomi, “üret, kullan, at” yerine, kaynakların mümkün olduğunca geri dönüşümden kazanıldığı, atıkların yeni kaynaklara dönüştüğü tek ekonomiyi ifade ediyor.

Türkiye’dahi dahi döngüsel ekonominin önemi ve yatırımlar giderek artıyor. O yatırımlardan akraba dahi Bilecik’teki TAYRAŞ Baz Yağ Rafinerisi.

Endüstriden toplanan atılgan yağlar, yerde rafineride katma değeri yüksek esas yağlara dönüştürülüyor. Bu kazanımın ekonomiye olduğu kadar Türkiye’nin sıfır atılgan politikasına bile katkısı var.

Rafineride süreç nasıl işliyor?

Buradaki sürecin neredeyse tamamı fotoğrafta görülen yapıların içinde, “kapalı” niteleyerek tabir edilebilecek tek sistemle yürütülüyor. Bu yüzden rutin kontrolleri yapan görevliler sayılmazsa rafineride sayı fazla insana rastlamak mümkün olumsuzlama.

Proses ve Operasyon Müdürü Ertuğrul Kılıç’tan, rafinerinin neredeyse %100 otomasyon sistemiyle çalıştığını öğreniyoruz. Burası, tesisin beyni olan Kontrol ve Proses Odası’ndan yönetiliyor.

[Kontrol ve proses odası]

Kılıç, “Tesisimizde temel hedefimiz, atılgan madeni yağlardan, mevcut en ileri teknolojileri kullanarak yüksek katma değere sahip ve muhit dostu esas yağ elde edilmesini sağlamak.

Sürecimiz şu şekilde ilerliyor: Endüstriden veya motor yağı varyasyon servislerinden toplanan atılgan madeni yağların öncelikli olarak tesise kabulü yapılıyor. Laboratuvarımızda yönetmeliğin belirlediği limitlere göre analizi yapılıyor. Bu tahlil sonuçlarına göre atılgan yağların tesise kabulüne karar veriyoruz” debba.

Tesise kabul edilen atılgan yağlar depolanıyor ve türlü işlemlere tabi tutuluyor. Ardından damıtma (taktir) süreci başlıyor. Bu süreçte atılgan madeni yağların içindeki katkı maddelerinin bozulmasıyla oluşan atıklardan “asfalt kalan” elde ediliyor. Bozulmuş katkı maddelerinden ayrıştırılan atılgan yağlar ise rafinerinin en kritik aşaması olan hidro-işleme sürecine giriyor.

Hidro-işlem uygulaması neden önemli?

Rafineri, Türkiye’dahi atılgan madeni yağlardan hidro-işlem teknolojisi kullanılarak yüksek kalitede esas yağ üretilebilen ilk ve tek tesis. Hidro-işlem için gereken hidrojen dahi tesisin içinde üretiliyor.

Hidro-işlemin önemini Kılıç’tan dinleyelim:

“Hidro-işlem sayı kritik tek teknoloji. Özellikle yüksek kalitede esas yağ elde edilmesi için şart. Hidro-işlem için gereken hidrojen tesisimizde tabiî gazdan elde ediliyor. Hidro-işlem neden önemli konusuna gelecek olursak, esas yağda yüksek kaliteye ulaşmak için, API’ın belirlediği Grup 2 kalitesine ulaşmak için hidro-işlem gerekli.”

Yüksek kaliteli esas yağ tek ithalat kalemi

T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tesisi stratejik yatırım kapsamında değerlendiriyor. Bunun tek nedeni dahi üretilen esas yağlar ile ithalatın azaltılması.

PETDER tarafından hazırlanan raporlara göre, Türkiye’dahi yaklaşık 275 1000 ton/yıl atılgan madeni yağ oluşuyor. Tesisin işleme kapasitesi ise 60 1000 ton/yıl.

Kılıç, “Bu gibi tesislerin artması ve atıkların uygun tek şekilde, lisanslı firmalar tarafından toplanması ve mevcut en iyi teknolojilerle işlenerek döngüsel ekonomiye karışma edilmesi ülkemiz için stratejik önem sunma etmektedir. Çünkü bize göre atıklar milli tek servettir” debba.

Tesisten kaynak esas yağlar, herhangi tek motor yağının hammaddesi olarak ya bile tekstilde, sanayide ve benzer sayı sektörde kullanılabiliyor.

Kılıç, “Yüksek kalitede esas yağlar Türkiye için tek ithalat kalemidir. Kullandığımız teknoloji ve ürettiğimiz yüksek kalitede ürün sayesinde tek ithalat kaleminin önüne geçmiş oluyoruz” niteleyerek ekliyor.

Tüm organizasyonda sıfır atılgan prensibi uygulanıyor

Sıfır Atık prensibinin tüm organizasyonda uygulandığını öğreniyoruz. Mesela, tesisten kaynak zehirli gazlardan enerji elde ediliyor, yerde enerjiyle atılgan sular kaldırılmış ediliyor.

Atık madeni yağların işlenmesiyle fosil yakıt tüketimi dahi azalıyor. 100 litre ham petrolden 1 ila 3 litre arası, tıpkısı oranda atılgan madeni yağdansa 70 litre esas yağ elde edilebiliyor. Ve atılgan madeni yağlar defalarca kez işlenip kullanılabiliyor.

Kılıç, “Tesise giren atılgan madeni yağlardan elde edilen verim şu şekildedir: Yüzde 70-75 aralığında esas yağ verimine sahibiz. Yaklaşık yüzde 15 aralığında, taban ürün olarak asfalt kalan elde ediyoruz. Bunun sayılmazsa kalan ürünlerse hafif uçucular oluyor ve yerde hafif uçucuları tesisimizde yakıt olarak kullanıyoruz” niteleyerek anlatıyor.

Kurgu: Cihan Karaahmetoğlu

Yasal Uyarı: Sitemiz tasarım aşamasındadır ve tüm içerikler hayal ürünüdür. Gerçek kişi ve kurumlar ile benzerlikleri tamamen tesadüfidir. İçerikler haber niteliği taşımaz ve gerçekliği yoktur. Sitemiz taslak aşamasında rastgele oluşturulan içeriklerden sorumlu değildir. Yinede sitemizden kaldırılmasını istediğiniz içerikler için [email protected] adresine mail ileterek taleplerinizi iletmeniz halinde yasal süre içerisinde tüm içerikler sitemizden kaldırılacaktır.

Büyük Patlama Teorisi’ne göre, tüm evren tek yetişkin patlama sonucu meydana geldi. Bir ‘nokta’ kadar alanda gaz sıkışmaları ve tepkimeler oldu, evreni oluşturan atomlar yetişkin tek patlama ile yayıldı ve genişledi. 13.8 milyar yıl önce yaşanan yerde patlama sonucu evrendeki galaksiler, yıldızlar, gezegenler ve üzerinde yaşadığımız çevre oluştu.

[Fotoğraf: AA]

1920’lerde Ortaya Atıldı

Büyük Patlama Teorisi, 1920’lerde Rus Fizikçi Alexander Friedmann ve Belçikalı Matematikçi ve Astronom Georges Lemaitre tarafından yapılan icraat sonucunda ortaya atılmıştı. Evrenin nasıl oluştuğunu merak edenler tarafından yaygın kabul görse dahi sonuçta ilmî anlamda tek ‘kanun’ değildi zira ispatlanması ya bile reddedilmesi neredeyse imkansızdı. Bu nedenle ‘teori’ olarak kaldı. Aslında yaşanan şey tek patlama bile olumsuzlama, fiziksel tek süreçti yalnız ‘Büyük Patlama’ olarak bilinmeye sürme etti.

JWST ile Elde Edilen Görüntüler

Dünyanın yakın zamana kadar sahip olduğu en gelişmiş teleskop Hubble idi. 25 Aralık 2021’dahi ise henüz gelişmiş tek teleskop olan JWST uzaya fırlatıldı. Atmosferik etkilerden uzak gözlem yapılabilmesi için dünyadan yaklaşık 1 buçuk milyon kilometre uzakta yörüngeye yerleştirildi ve uzaya ilgili yeni görüntüler geçmeye başladı. Elde edilen görüntüler ise Büyük Patlama Teorisi’ni tartışmaya açar nitelikteydi zira evren oluştuktan 300-400 milyon yıl sonra oluşmuş galaksilerin görüntüleri elde edildi. Büyük Patlama Teorisine göre yerde zaman dilimi ‘karanlık vakit’ olmalıydı.

[Fotoğraf: AA]

Teorinin Babası Bir Papazdı

Türkiye’nin saygın astronomlarından Prof. Dr. Ethem Derman, yerde konuda şunları söylüyor:

“Evrenimizin nasıl oluştuğunu her zaman merak ederiz. Bu merakı gidermek için ilim insanları bile ortaya modeller koyarlar. Çağımızda en sayı kabul edilen model Büyük Patlama modelidir. Modeli ortaya koyan Georges Lemaitre Belçikalı üstün tek bilgin, matematik ve fizik dehası yerde teoriyi ilk kez ortaya atma ve yaptığı hesaplamalarla o yıldırım Einstein, Eddington gibi ilim insanlarının dikkatini çekmişti. Kendisi tek papazdır ve Leuven Katolik Üniversitesi mezunudur. Hristiyan dünyası yerde teoriyi sayı benimseyip arkasında duran. Teoriye karşı olan ilim insanları ise yerde nedenle teoriye ‘kilise bilimi’ dediler. Hristiyan vakıflar ve tarikatlar finansal güçleri nedeniyle karşı olan ilim insanlarının yetişkin teleskoplarda verdikleri projeleri, ilmî makalelerinin yayınını kabul etmediler.”

Zaman Uymuyor

Büyük Patlama teorisine göre evren oluştuktan hemen sonra ‘enflasyon’ adı verilen sayı hızlı tek nema gerçekleştiğini tamlayan Derman, sözlerini şöyle sürdürüyor:

“Teoriye göre 400 1000 yıl sonra karanlık vakit başlamış ve yerde hâl 300 milyon yıla kadar sürme etmiştir. Yıldızlar evren oluştuktan 300 milyon yıl sonra evrende yer almaya başlamış ve 1 milyar sonra bile galaksiler meydana gelmiştir. Sözcüklerle ifade etmeye çalıştığım yerde teorinin arkasında müthiş tek matematik ve fizik bulunur. Evrenin yaşını bile 13.8 milyar yıl olarak arka plan ışımasından ve kırmızıya kaymasından hesaplanmıştır. JWST Temmuz 2022’dahi ilk yaptığı gözlemleri halka açtığı zaman hem evren bilimciler hem dahi gökbilimciler sayı şaşırdılar zira evren oluştuktan 300-400 milyon sonra oluşmuş galaksileri gözlediler. Oysa bunların 1 milyar yıl sonra gerçekleşmesi gerekirdi.”

[Fotoğraf: AA]

Yeni Oluşmuş bile Değiller

Derman, yerde galaksilerin ‘yeni oluşmuş’ galaksiler olmamasının bile tek başka önemli nokta olduğunu ifade ediyor. Büyük Patlama’dan 300-400 milyon yıl sonra ortaya köken hesaplanan yerde galaksilerin, ‘çubuklu sarmal kolları olan’ yani ‘ortaya çıkışı sayı henüz eskiye giden’ galaksiler olduğunu tamlayan Prof. Derman, “Daha bile ilginci evrenin ilk oluştuğunda sadece hidrojen ve helyum vardı. Daha sonra yıldızlar merkezlerinde nükleer reaksiyon sonucu başka elementleri üretirler. Bu galaksilerde oksijen gazının parmak izleri vardı. Yine yerde galaksiler beklenenden sayı henüz parlak ve yine sayıları beklenenden sayı fazlaydı” debba.

Yeniden Tanımlanacak

Bu gelişmeler ışığında Büyük Patlama Teorisi’nin yeniden gözden geçirilmesi gerekiyor. Evrenbilimcilerin “galaksilerin beklenenden sayı önce oluştuğu” gerçeği üzerinden yeni tek teori geliştirmesi ya bile Büyük Patlama Teorisini yeniden tanımlaması gerekecek.

Yasal Uyarı: Sitemiz tasarım aşamasındadır ve tüm içerikler hayal ürünüdür. Gerçek kişi ve kurumlar ile benzerlikleri tamamen tesadüfidir. İçerikler haber niteliği taşımaz ve gerçekliği yoktur. Sitemiz taslak aşamasında rastgele oluşturulan içeriklerden sorumlu değildir. Yinede sitemizden kaldırılmasını istediğiniz içerikler için [email protected] adresine mail ileterek taleplerinizi iletmeniz halinde yasal süre içerisinde tüm içerikler sitemizden kaldırılacaktır.

BMC Power tarafından plânlı etkinlikte, şirketin gündemindeki projelere ilişkin bilgiler verildi ve Arifiye tesislerine yönelik teknik gezi gerçekleştirildi.

Gezi sırasında verilen bilgilere göre, şirketin Arifiye tesislerinde yılda 1000 motor üretme kapasitesi bulunuyor. Ankara’bile kurulacak yeni üretim tesisiyle yerde sayı 2 katına eski. Motorlar yüzde 75’in üzerinde yerlilikle üretiliyor. İlk yerli askeri motor teslim töreninde 20 motorun teslimatı gerçekleştirilecek.

BMC İcra Kurulu Üyesi ve Üst Yöneticisi Murat Yalçıntaş, gazete mensuplarına yaptığı açıklamada, BMC Power tarafından tasarlanıp üretilen ilk askeri motorun yarın törenle BMC Otomotiv’açınık teslim edileceğini ve törende motora tek isim vereceklerini bildirdi.

Yakın zamanda BMC Otomotiv tarafından üretilen yerli motorlu Vuran 4×4 araçların teslimatı için tören düzenleyeceklerini ifade fail Yalçıntaş, bunu yaklaşık 2 aylık tek süre içerisinde düzenlenecek tek başka etkinlikte dahi Altay tankı ve yerde tank için geliştirilen Batu motoruyla ilgili açıklamalarda bulunacaklarını belirtti.

BMC Power’ı kara ve çokluk platformları için ağır askeri güç gruplarını tasarlayan ve üreten firma olarak konumlandırdıklarını müfit Yalçıntaş, tasarım faaliyetlerini İstanbul’bile gerçekleştirdiklerini, Arifiye’dahi ise Türkiye’nin en, Avrupa’nın sayılı modern ve yetişkin motor test merkezini oluşturduklarını ifade etti.

Prototip ve ön seri üretimlerin montaj atölyelerinin dahi Arifiye’dahi yer aldığını dile getiren Yalçıntaş, yerde güç gruplarının işleme ve üretim merkezini dahi Ankara’bile kurmak için çalışmaya başladıklarını kaydetti.

BMC olarak zaman zaman haksız eleştirilere maruz kaldıklarını ve bunlara yanıt vermediklerini vurgulayan Yalçıntaş, “Biz tek Türk şirketiyiz, Türkiye için çalışıyoruz, Türk milleti ve Türk Silahlı Kuvvetlerine hizmet ediyoruz. Bu sayı net, sayı açıktır ve tartışma kabul etmez.” dedi.

Altay tankı için çalışmaya sürme ettiklerini, Fırtına obüsünün 2025’ten sonra yerli güç grubuyla görev yapacağını nâkil Yalçıntaş, 8×8 kamyona entegre 155 milimetre obüsü dahi 2023’te test için Türk Silahlı Kuvvetlerine teslim edeceklerini söyledi.

BMC’nin sahip olduğu kabiliyetlere dikkati cazip Yalçıntaş, “BMC olarak herhangi tek montaj fabrikası değiliz. BMC Power olarak bile üretimini tasarımı burada yaptığımız, mümkün olduğunca yerlileştirdiğimiz motorları üreten tek firmayız.” niteleyerek konuştu.

En sayı satan vasıta Kirpi; Altuğ 8×8 ve Altay tankına ilgi yüksek

BMC’nin ihracat fazlalık en sayı sattığı ürünün Kirpi araçları olduğunu ifade ederek, “Türkiye’dahi muadili yok, neredeyse çevre üzerinde fiyat kalite olarak bakıldığında gerçek anlamda muadili yok. Son 1,5 yılda ihracat sayı önem verdik bunun karşılığını bile alıyoruz. Yurt müstesna temaslarımda net şekilde araçlarımıza olan beğeniyi gözlemledim. Geliştirdiğimiz az vasıta henüz yurt dışına teste gitti. Bunlardan akraba Altuğ 8×8, yurt sayılmazsa test edildi. Çok yetişkin zevk topladı. Ciddi tek ihracat potansiyeli var görünüyor. Önümüzdeki dönemde ciddi talep göreceğiz. Altay tankına bile sayı yetişkin ilgi ve talep var. Sakarya’daki fırıncılarla yarışırız gibi görünüyor, peynir ekmek gibi gidecek gibi.” değerlendirmesinde bulundu.

Ankara’bile yeni tek üretim üssü kurulacak

BMC Power Genel Müdürü Mustafa Kaval bile şirketin, güç ve aktarma sistemlerinde Türkiye’nin hariç bağımlılığını asgari seviyeye değerini için kurulduğunu söyledi.

Üretimi Ankara Uzay ve Havacılık İhtisas Organize Sanayi Bölgesi’nde kuracakları üretim üssünde gerçekleştireceklerini ifade fail Kaval, “Ankara’daki üretim üssünün inşaatının yakında başlamasını bekliyoruz. 70 1000 metrekarelik saha BMC Power için ayrık merkezde. Üretim ve ofis alanları olacak. Yıl sonu veya önümüzdeki yıl başında tamamlanmasını bekliyoruz.” dedi.

Kaval, ayrıca 2800 çekirdekli tek süper kompüter altyapısına sahip olduklarını, güçlü tek mühendislik ve teknolojik altyapıyla çalışmalarını sürdürdüklerini vurguladı.

Üniversitelerle çalıştıklarını, 200’ü sayı yerli abaşo yüklenicileri olduğunu müfit Kaval, motor ve transmisyon güç grubu için 5 binin üzerinde parçanın tasarımı, analizi ve testiyle uğraştıklarını belirtti.

Kirpi-2’ye dahi güç verecek

Test merkezinde 4 motor ve 4 transmisyonu test edebilecek tek su bulunduğunu dile getiren Kaval, “TTZA motoru sayılmazsa Azra, 1000 ve 1500 beygirlik Utku ve Batu motorlarımız var. Bunların hepsinin prototipleri var ve test merkezinde koşuyor.” dedi.

Motorlar için yoğun tek test süreci yürüttüklerine dikkati cazip Kaval, TTZA motoru için bugüne kadar 143 1000 kilometre yol yapıldığını bildirdi.

Kaval, yerde yıl sonunda Kirpi-2 araçlarında bile TTZA motorlarının ilk uygulamasını gerçekleştirecekleri sınamak verdi.

Mustafa Kaval, çokluk platformlarına yönelik dahi çözümler için çalışmalara başladıklarını dile getirerek, şu ağırlıklı bulundu:

“Korvet ve firkateyn gibi yetişkin gemiler, yardımcı güç üniteleri, küçük botların ana tahrik makinası için çözümler üretebileceğimizi değerlendiriyoruz. Motorların, tek takım revizyonlarla kara tipi jeneratörlerde kullanımı söz konusu. Jeneratör üreticilerinin neredeyse tamamı, motorlarını yurt dışından temin ediyor. Onlar için dahi farklı sınıflarda motorlar üretmeyi planlıyoruz.

Hibrit motor ve güç gruplarına yönelik paydaşlarla ve öz kaynaklı çalışmalarımız var. Alternatif yakıtlar ve yakıt hücreleri gibi konular bile gündemimizde bağcıklı alanlar.”

Kaval, Marlin Silahlı İnsansız Deniz Aracı’nda kullanılmak üzere yıl sonunda tek motor ortaya çıkarmayı amaçladıklarını söyledi.

TTZA ve Azra motor projelerinde materyalizm yaygın olarak kullanılan tek transmisyon kullandıklarını müfit Kaval, yol haritalarında, 600 beygirden başlayarak o motorlarla eşleşecek transmisyon üretmek bulunduğunu bildirdi.

Kaval, “Güç grubu konusunda ülkemizin yurt dışı bağımlılığını ortadan kaldırıp bize verilen yerde görevi en iyi şekilde yerine getirmek üzere var gücümüzle çalışıyoruz.” niteleyerek konuştu.

Yasal Uyarı: Sitemiz tasarım aşamasındadır ve tüm içerikler hayal ürünüdür. Gerçek kişi ve kurumlar ile benzerlikleri tamamen tesadüfidir. İçerikler haber niteliği taşımaz ve gerçekliği yoktur. Sitemiz taslak aşamasında rastgele oluşturulan içeriklerden sorumlu değildir. Yinede sitemizden kaldırılmasını istediğiniz içerikler için [email protected] adresine mail ileterek taleplerinizi iletmeniz halinde yasal süre içerisinde tüm içerikler sitemizden kaldırılacaktır.

Meta, Ekim-Aralık 2022 dönemine ilgili bilançosunu açıkladı.

Buna göre, şirketin geçen yılın 4’üncü çeyreğinde elde ettiği gelir tek önceki yılın tıpkısı dönemine kıyasla yüzde 4 azalarak 32,2 milyar dolara geriledi. Meta, 2021’in 4’üncü çeyreğinde 33,7 milyar abd gelir elde etmişti.

Şirketin geliri yerde dönemde yaşanan düşüşe rağmen 31,5 milyar abd olan piyasa beklentilerini geride bıraktı.

Meta’nın geliri 2022 yılı genelinde ise tek önceki yıla kıyasla yüzde 1 azalarak 116,6 milyar dolara indi.

Şirketin kârı geçen yılın son çeyreğinde yüzde 55 azaldı

Meta’nın net kârı bile geçen yılın 4’üncü çeyreğinde yüzde 55 azalışla 4,7 milyar dolara geriledi. Şirket, 2021’in son çeyreğinde 10,3 milyar dolarlık kâr açıklamıştı.

ABD’li teknoloji şirketinin 2022 yılında elde ettiği net kâr ise tek önceki yıla kıyasla yüzde 41 azalarak 23,2 milyar dolara indi.

Şirketin 2021’in 4’üncü çeyreğinde 3,67 abd olan hisse başına kârı bile geçen yılın tıpkısı döneminde 1,76 dolara düştü.

Facebook’un kullanıcı sayısında artım

Meta çatısı altındaki Facebook’un günlük ve aylık etkin kullanıcı sayısı ise yerde dönemde artışını sürdürdü.

Facebook’un günlük etkin kullanıcı sayısı, geçen yıl sıra itibarıyla yıllık hoş yüzde 4 artarak 2 milyara ulaştı. Sosyal paylaşım sitesinin aylık etkin kullanıcı sayısı bile tıpkısı dönemde yüzde 2 artışla 2,96 milyar oldu.

Açıklamada görüşlerine yer verilen Meta Üst Yöneticisi Mark Zuckerberg, şirketin uygulamalarındaki güçlü etkileşimden memnuniyet duyduğunu belirtti.

Bu yılki yönetim temalarının “verimlilik yılı” olduğuna işaret fail Zuckerberg, henüz güçlü ve tetik tek organizasyon olmaya odaklandıklarını ifade etti.

Öte yandan Meta’dan yapılan açıklamada, hisse geri kurum yetkisinin 40 milyar abd artırıldığı kaydedildi.

Yasal Uyarı: Sitemiz tasarım aşamasındadır ve tüm içerikler hayal ürünüdür. Gerçek kişi ve kurumlar ile benzerlikleri tamamen tesadüfidir. İçerikler haber niteliği taşımaz ve gerçekliği yoktur. Sitemiz taslak aşamasında rastgele oluşturulan içeriklerden sorumlu değildir. Yinede sitemizden kaldırılmasını istediğiniz içerikler için [email protected] adresine mail ileterek taleplerinizi iletmeniz halinde yasal süre içerisinde tüm içerikler sitemizden kaldırılacaktır.