Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada, 5G çalışmalarının sürme ettiği, İstanbul Havalimanı’nda bile 5G teknolojisinin vatandaşlar tarafından deneyimlendiği belirtildi. 5G’dahi çevre ile rekabet edecek hızın sunulmasının hedeflendiği, yerde süreçte yerli ve milli projelerin önemli olduğu vurgulandı.

Bu kapsamda Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Araştırmaları Merkezi Başkanlığı (UDHAM) tarafından 5G mobil haberleşme altyapısının geliştirilmesi projelerinin desteklemesi için çağrıya çıkıldığı ifade edildi.

5G mobil haberleşme altyapısının geliştirilmesi projeleri ile henüz yüksek doğru genişliği, yüksek hız, henüz az gecikme süresi, yüksek yoğunluklu kapsama alanı, yüksek kullanılabilirlik, az enerji tüketimi, yüksek verim, farklı şebeke dilimlerinde farklı hizmet ve yüksek miktarda verinin iletilmesini sağlayan mobil haberleşme altyapısı için gerekli yazılım ve tesisat ürünlerinin geliştirilmesinin amaçlandığı ifade edildi.

Çağrı kapsamında AR-GE desteği verilecek projeler ile yerli ve milli üretimin teşvik edilmesinin, ileri teknoloji ürünlerde hariç bağlılığın azaltılmasının, haberleşme alanındaki AR-GE faaliyetlerinin desteklenmesinin hedeflendiği belirtildi.

Özel ve kamudan tüzel kişiler referans yapabilecek

Türkiye’dahi faaliyet gösteren özel ve kamu hukuku tüzel kişiliklerin ortak ya bile başka referans yapabileceği ifade edilen açıklamada, referans sahiplerinde aranan özellikler şöyle sıralandı:

“AR-GE projesine dayanak başvurusunda bağcıklı kuruluşun proje konusunun faaliyet alanıyla ilişkili olması, referans yapan kuruluşların, kamu kurumu ve kuruluşları hariç referans tarihi itibarıyla en rengi tek yıldır faaliyette olması, başvuruyu yapan kuruluşların (kamu kurumu ve kuruluşları hariç) projede yer saha personel sayısının en rengi üçte akraba kadar personeli en rengi tek yıldır bünyesinde çalıştırıyor olması gerekiyor.

Kuruluşların tek araya gelerek ortak proje başvurusunda bulunmaları durumunda, ortaklardan akraba proje esas muhatabı olarak proje başvurusunda belirtilecek. Ortak başvurularda kuruluşlar, projede yer saha personel sayısının en rengi üçte akraba kadar personeli en rengi tek yıldır bünyesinde çalıştırıyor olma şartını beraberce sağlayacak. Kuruluşlar, tek referans festival içinde her tek sektör için tek başına veya ortak olarak sadece tek proje başvurusunda bulunabilecek. Başvuru yapacak firmanın, çağrı sonunda geliştireceği ürüne ilgili BTK tarafından yetkilendirilmiş en rengi tek mobil şebeke operatörü ile yapacağı kurum garantisi, test entegrasyon faaliyetleri, teknik şartlar, finansal dayanak gibi konuları içeren tek işbirliği protokolü referans esnasında teslim edecek.”

Açıklamada, 36 aya kadar dayanak verileceği, dayanak oranının talep edilen toplam bütçenin azami yüzde 75’i olabileceği belirtildi.

Eş finansman oranının asgari yüzde 25 olarak belirlendiği kaydedilerek, “Bir proje sahibi, ansızın fazla çağrı başlığına referans yapabilir. Fakat yerde merkezde referans yapılan çağrı başlıklarını içeren ürünlerin birbirini tamamlayıcı nitelikte olması gerekmektedir. 2023 yılı zaman devre çağrı kapsamındaki toplam dayanak bütçesi 200 milyon liradır. Bir proje sahibi için UDHAM tarafından yapılacak toplam dayanak miktarının üst sınırı ise 20 milyon lira olarak belirlendi” ifadeleri kullanıldı.

Başvuru sürecinin 3 Şubat günü saat 16.00’ya kadar sürme edeceği tamlanan açıklamada, gerekli belgelere “https://udham.uab.gov.tr” adresinden ulaşılabileceği belirtildi.

Yasal Uyarı: Sitemiz tasarım aşamasındadır ve tüm içerikler hayal ürünüdür. Gerçek kişi ve kurumlar ile benzerlikleri tamamen tesadüfidir. İçerikler haber niteliği taşımaz ve gerçekliği yoktur. Sitemiz taslak aşamasında rastgele oluşturulan içeriklerden sorumlu değildir. Yinede sitemizden kaldırılmasını istediğiniz içerikler için [email protected] adresine mail ileterek taleplerinizi iletmeniz halinde yasal süre içerisinde tüm içerikler sitemizden kaldırılacaktır.

Türk Havacılık ve Uzay Sanayii Genel Müdürü (TUSAŞ) Temel Kotil, şirketin projelerine ilişkin malûmat verdi.

Üzerinde çalıştıkları Milli Muharip Uçak, Hürjet, Anka-3 ve jandarmaya teslimatına hazırlanılan Gökbey’in komplike sistemler olduğunu tamlayan Kotil, işler ne kadar paralelleştirilebilirse bunların o kadar kısa zamanda bitirilebileceğini söyledi.

Kotil, tek tasarım yapmak için muayyen mühendislerin, muayyen gün süresince çalışması gerektiğine işaret ederek, şöyle konuştu:

“Akışkanlar mekaniği, CFT’ciler, termal analizciler, yapısal analizciler, sistemciler, hidrolikçilerin muayyen tek saati vermeleri gerekiyor. Bunu kısaltmanın yolu yok. Kullandığımız yazılımlar işleri henüz çabucak yapmayı sağlıyor ama günün sonunda malûm tek eş/saati koymak lazım. İşlemleri ne kadar paralelleştirirseniz o kadar kısaltıyorsunuz. Mühendis sayımız 6 bine yaklaştı, tek ordumuz oluştu. 1200 kişiden 6 1000 kişiye geldik. Artık olayları paralelleyebiliyoruz. 50 1000 çekirdekli süper bilgisayarımız var. Bütün yerde çekirdekler tıpkısı anda tahlil yapıyorlar. Komplike tek analizi parçalara bölüp sonuçta birleştirip veriyorlar. Mühendis sayımız sayı iyi gittiği için yılda 1000 mühendis artırıyoruz. Aslında verdiğimiz sözleri erken tutacağız.”

Teknisyen sayısının bile yaklaşık 6 bine ulaştığını nâkil Kotil, imalat konusunda bile Türk sanayisinden sayı yararlandıklarını bildirdi.

Kotil, tek firmanın Atak-2’nin ön gövdesinin sayı önemli tek kısmını yapıp getirdiğini ifade ederek, şu değerlendirmede bulundu:

“Günün sonunda her gün biraz henüz öğreniyoruz. Neyi öğreniyoruz, sayı yapmayı. İnşallah çabucak çabucak bunları yetiştirip, teslim edeceğiz. İşin kabasını aldık. Daha ilk uçuşlar gerçekleşmedi. Milli Muharip Uçak, Hürjet, Atak-2 geliyorlar. Hızlanan tek TUSAŞ göreceğiz. Neden, yatırımlarımız tükenmek üzere, henüz sayı mühendisimiz, teknisyenimiz var. Tezgahlarımız gelmek üzere. Türkiye’deki piyasayı henüz iyi kullanıyoruz, dünyayı kullanıyoruz. Yurt müstesna tezgahları bile kullanmaya başladık. Çünkü yeterince tezgah Türkiye’dahi olmayabiliyor. 6 metre 5 eksenli tezgahı 40-50 gün meşgul fail parçalar var. Dolayısıyla Türkiye’deki eksiksiz tezgahlar bize çalışsa yetmiyor. Onun için dünyaya yayılmak üzereyiz. Aynı anda ansızın sayı işi yaptığımız sürece süreler kısalıyor.”

Ayakları üzerinde yaşamak sırası Atak-2’dahi

Kotil, Milli Muharip Uçak Projesi’nde kamuoyuna yansıyan fotoğraflara ilişkin, “Milli Muharip Uçak’ımızı motor çalıştırarak ‘roll-out’a (hangardan mezuniyet) hazırladık. Bundan sonra tören için Sayın Cumhurbaşkanı’mızdan gün bekliyoruz.” ifadesini kullandı.

Hürjet’in protopilerinden birinin mekanik teste girdiğine dikkati cazip Kotil, uçacak Hürjet’in dahi iniş takımları üzerinde olduğu sınamak verdi.

Kotil, Atak-2 helikopterinin gövdesinin tükenmek üzere olduğunu, onun bile yakında iniş takımları üzerine geleceğini belirterek, “İniş takımları üzerinde çalışmamak, yavru güvercinler gibi yürümeye başladıkları anlamına geliyor. İnşallah söz verdiğim tarihleri tutacağız.” niteleyerek konuştu.

2023’te 3 1000 kişi henüz istihdam edilecek

Temel Kotil, yaklaşık 3 1000 kişi aldıkları 2022 yılında benzinli sayısının 13 bine ulaştığını ve nitelik sayıdaki işe alımla yerde yılı 16 1000 kişiyle bitireceklerini bildirdi.

Gençlerin tek zihin önce yorgun, ürünü görmek isteyen, telâşlı genç ruhlarla geldiğini vurgulayan Kotil, Türkiye’nin en iyilerinin kendilerine başvurduğunu ve iyilerin iyilerini seçtiklerini anlattı. Kotil, gençleri mezun olmadan işe aldıklarını, geçen yıl 300 kişiyi yerde şekilde bünyelerine kattıklarını, yerde yıl sayının henüz bile artacağını söyledi. Gençlerin peşine düştüklerine işaret fail Kotil, yeni yetenekler kazanmak için aracısız üniversitelerde faaliyet göstermeye başladıklarını kaydetti.

10 milyar abd ihracat yakın

Türk savunma sanayisinin ihracatta sayı iyi performans sergilediğine dikkati cazip Kotil, 2022’dahi yaklaşık yüzde 40’lık artışla 4 milyar doların üzerine çıkıldığını söyledi.

Kotil, TUSAŞ’ın ihracat sözleşmelerinde kök teslimatların yerde yıl olacağını belirterek, şunları kaydetti:

“Biz henüz sayı uçak parçası ihraç fail tek şirkettik. TEI’yi dahi konsolide ederek yılda yaklaşık 700 milyon dolarlık ihracat yapıyorduk. Şimdi vasıtasız ürün, savunma ürünü Anka, Aksungur, Hürkuş, Atak var. Gökbey ile ilgili sayı ciddi yurt dışı görüşmelerimiz var. Hürjet sırada. Onların teslimatları 2023’te olacak. Onun için rakamlar katlanacak. Türkiye, savunma sanayisi ihracatında sayı yakın zamanda 10 milyar doları görecek, onun üzerine eski. ABD, Rusya özel tek merkezde, ihracatı ne kadar iyi gidecek emin değilim ve Çin ihracatta şu anda lider pozisyonda gözüküyorlar ama Türkiye hemen arkalarından geliyor. Almanya ve Fransa’nın önüne geçtiğimizi söylüyorum.”

Yeni Hürkuş dünyadaki rakiplerini geçecek

Atak-2’nin uçmaya hazırlandığını, Hürkuş’un ise ihracatına başladıklarını vurgulayan Kotil, “Hürkuş ile ilgili İsviçre ve Brezilyalı rakiplerimiz var. Bir tasarım yenilemeyle rakiplerin önüne geçme durumundayız, onu yapıyoruz. Savunma sanayisinin özelliği şu, seçenek ürünlerden iyi olmak zorundayız. Yeni Hürkuş alternatiflerinden sayı henüz iyi olacak. Hürkuş’umuz iyi ama hafifleyerek henüz iyi olacak.” dedi.

Anka-3 kendini göstermeyecek, hızla hedefine ulaşacak

İnsansız savaş uçağı Anka-3 projesine ilişkin soruları bile yanıtlayan Kotil, “Uçaklarımızın yanında eskort edecek. Bayağı yetişkin, Aksungur’dan henüz güçlü, hamle. Anka-3’ü önümüzdeki aylarda ortaya çıkaracağız. Radara karşı henüz hassas, kendini göstermeyecek. Üzerindeki sistemleri hızlı şekilde hedefi olan yerlere götürecek. Süpersonik hava uzlaştıran ise biraz henüz sonraki yıllarda gelecek.” niteleyerek konuştu.

2023 başbağ itibarıyla sayı ürünlerinin kanatlanmaya başlayacağını vurgulayan Kotil, “Bu ürünlerin satın alınması bizi sayı farklı tek dünyaya getiriyor. Başarılı tek TUSAŞ’ımız vardı ama sayı farklı tek TUSAŞ geliyor. İlk Hürjet’i, Atak-2’yi, Milli Muharip Uçak’ı teslim ettiğimiz zaman çevre sayı değişecek.” değerlendirmesinde bulundu.

Yasal Uyarı: Sitemiz tasarım aşamasındadır ve tüm içerikler hayal ürünüdür. Gerçek kişi ve kurumlar ile benzerlikleri tamamen tesadüfidir. İçerikler haber niteliği taşımaz ve gerçekliği yoktur. Sitemiz taslak aşamasında rastgele oluşturulan içeriklerden sorumlu değildir. Yinede sitemizden kaldırılmasını istediğiniz içerikler için [email protected] adresine mail ileterek taleplerinizi iletmeniz halinde yasal süre içerisinde tüm içerikler sitemizden kaldırılacaktır.